ලංකාවේ උසම කන්ද නොවූවද, ලංකාවට බටහිර මුහුදේ යාත්‍රා කරන නාවිකයෙකුටද, පෙරදිග මුහුදේ යාත්‍රා කරන නාවිකයෙකුටද පැහැදිලිව පෙනෙන්නේ සිරිපා කන්දයි. ඒ නිසා අතීතයේ සිට ඉන්දියන් සාගරයේ තරණය කරන නාවිකයෝ සිරිපා කඳුමුදුන ගැන දැන සිටියහ. ඔවුන් එය හඳුන්වා ඇත්තේ “සෙරන්ඩිබ් කන්ද” හෙවත් ලංකා කන්ද යන අරුතෙනි.
ක්‍රි.පූ. 29 -17 සමයේ මෙරට රජ කළ වළගම්බා රජු විජයාගමනයෙන් පසු සිරිපා වන්දනා කළ පළමු රජු ලෙස ඉතිහාස සාකෂ්‍යවල සඳහන්ය. සිරිපා වන්දනා කළ පළමු විදේශිකයා වන්නේ මහා ඇලෙක්සැන්ඩර් රජුය. ඒ ක්‍රි.පූ 323දීය. මෙරට රාජාවලිය අනුව එකළ මෙරට රජ කරන්නේ මුටසීව රජුය. දේවානම් පියතිස් රජුගේ පියාවූ මුටසීව රජුගේ සමයේ දී මහින්දාගමනය සිදුව තිබුණේ නැත. නමුත් මෙරට අතීත යගු කෞරාණ වංශිකයන්ගේ බෞද්ධ සම්ප්‍රදායයන් ස්ථාපිත ව පැවැති බට විශ්වාස කෙරේ. මහාචාර්ය නලීන්ද සිල්වා, සූරිය ගුණසේකර වැනි විද්වතුන් ඒ ගැන ලියූ වාර්තා හමුවේ.
ක්‍රි.ව. 20 දී ශ්‍රී මේඝවර්ණ නම් කාශ්මීර නරපතියා සිරිපා වැඳ පුදාගත් බව කියැවෙන්නේ ‘රාජ තරංගනී’ නම් සංස්කෘත ග්‍රන්ථයේය. පස්වැනි ශත වර්ෂයේ හ්‍යුං ෂියෑංද, අභයගිරියේ වැඩ-විසූ වජිර බෝධි නම් දමිළ ජාතික භික්ෂූන් වහන්සේ ක්‍රි.ව 639දීද සිරිපා දුටු අයුරු ග්‍රන්ථවල සටහන් තබා ඇත. ක්‍රි.ව. 412 යුගයේ පාහියන් භික්ෂුව සිරිපාදය පිළිබඳ ලියා ඇතත් කරුණා කළ බව එහි විශේෂයෙන් සඳහන් නොවේ. ක්‍රි.ව නව වැනි සියවසේ ටිෂින් හුවෝ, මුරාරි, ප්‍රහ්ලාදන, අනර්ඝරාඝව, මහානාමන්, ඉබන් බුර්දාබේ වැනි චීන, ඉන්දියානු සහ පර්සියානු ජාතිකයන් සිරිපතුල සියැසින් දැක ඇත.
ඉන් අනතුරුව අරාබි ජාතිකයන් දෙදෙනකු සිරිපා කඳු මුදුනට පිවිස තිබේ. ඒ සුලෙයිමාන් (ක්‍රි.ව 851) සහ අබුසෙයියාදිසෙන් (ක්‍රි.ව. 991) ය. මෙයට අමතරව සිරිපා වන්දනාවට ගිය තවත් මුස්ලිම් වරයකු ගැන ඉබන් බතූතාද සඳහන් කර තිබේ. මෙරට බටහිර වෙරළේ වෙළඳාම පිණිස රැඳී සිට ඇති අබු අබ්දි අල්ලා ඉබන් තහීෆ් නම් ෂෙයික් වරයකු විසින් පුත්තලමේ සිට දකුණට හලාවත දක්වා මාර්ගය තනවා තිබූ බව ඉබන් බතුතා THE REHLA OF IBN BATTUTA නමින් පළ කළ සිය දේශාටන විස්තරයේ දක්වා තිබේ.
ඉන් අනතුරුව සිරිපා වැඳ අත්තේ ඉතාලි ජාතික මාර්කෝ පෝලෝය. ඒ ක්‍රි.ව. 1292 දීය. එකළ රට පැවැත තිබී ඇත්තේ දේශපාලනික වශයෙන් අරාජිකවය. කුලසේකර නම් පාණ්ඩ්‍ය රජුගේ ආර්ය චක්‍රවර්ති නම් ඇමැති විශාල හමුදාවක් රැගෙන විත් යාපහුව වටලා දළදා වහන්සේ රැගෙන ගිය බව මහා වංශය නම් ග්‍රන්ථයේ දෙවන කොටසේ සඳහන් වේ. මෙසේ ආක්‍රමණශීලී ආර්ය චක්‍රවර්තී රජු පුත්තලමේ (නමුත් එය මන්නාරම විය යුතුයැයි සිතමි.) සිට රට පාලනය කර ඇති බව සිය සටහන්වල පැහැදිලිව දක්වා ඇත්තේ 1344 දී මෙරටට පැමිණි ඉස්ලාම් ජාතික “ඉබන් බතූතා”ය.
පෙර පැමිණි දේශ ගවේශකයන් සිය සංචාරක සටහන් නිසි පරිදි සටහන් නොකළද, ඉබන් බතූතා උනන්දුවෙන් සිය ගමන් වාර්තා සටහන් කොට තිබේ. මේ නිසාම සිරිපා වන්දනාව ආශ්‍රිත සංස්කෘතික, දේශපාලනික සහ සාමාජීය කරුණු ගණනාවක් එම සටහන් ඔස්සේ නිශ්චය කරගත හැකිය.
1325 වන විට විසි එක් හැවිරිදි නීති ශිෂ්‍යත්වධාරියකු වූ මුහම්මද් ඉබන් බතුතා ටැන්ජියර්හි පිහිටි නිවෙසින් පිටත් වූයේය. ඒ මක්කම ශුද්ධ නගරයටයි. වයස විස්සේ දී පිටත් වූ ගමන කෙළවර වීමට තිස් වසරකට ආසන්න කාලයක් ගත විය. ඔහු කි. මි. 120, 00කට ආසන්න පෙදෙසක පයින්, බූරුවන් පිටින්, ඔටුවන් පිටින් මෙන්ම බෝට්ටුවෙන් ද ගමන් කළේය. පළමුව මක්කමටද, 1330 දී කොන්ස්තන්තීනුපලයට පැමිණි ඔහු 1334 දී ඉන්දියාවට පැමිණ තිබේ. ඉන් දසවසරකට පසු 1344 දී ඔහු ලංකාවට පැමිණෙන්නේ මාලදිවයිනේ සංචාරයකින් පසුවයි.
මෙතැන් සිට දැක්වෙන්නේ ඉබන් බතුතාගේ THE REHLA OF IBN BATTUTA කෘතියෙහි පිටු අංක 182 සිට 191 දක්වා විහිදෙන විසි වැනි පරිච්ඡේදයේ කරුණුවල සංක්ෂිප්ත පරිවර්තනයයි. ඒ වන විට ලංකාවේ අගනුවර කුරුණෑගලින් ගම්පොළට මාරු වෙමින් පැවැතිණි. නමුත් ප්‍රාදේශිය පාලන ගණනාවක් ද විය. ඉබන් බතුතා ළඟා වන්නේ ආර්ය චක්‍රවර්තී රජකම් කළ ලක්දිව ඊසාන දිග වෙරළ තීරයටය.
"මා ඇතුළු පිරිවර රුවල් නැව්වලින් මලබාරයේ සිට ලංකාව කරා යාත්‍ර ාකරමින් සිටියෙමු. මුහුදු හුළඟේ දිශාව වෙනස්‌ වීම නිසා කිහිප විටක්‌ ම මඟ වරදින්නට ගියද සෙරන්ඩිබ් නමැති කන්ද එහි පිහිටා ඇති ලංකාවට ගොඩ බසින්නට අපට හැකි විය. මේ රට ලෝකයේ හැමදෙනාම දත් දූපතකි. ලංකාවට ළඟා වීමට නව දිනකට පෙර සිට ම ඈතින් සෙරන්ඩිබ් කන්ද අපට පෙනුණේ වලාකුළු අතරිනි. වරායක් ආසන්නයට ළං වූ අප කොල්ලකන්නට එහි සිටියෝ උත්සහ දැරුවහ. ඔවුන් අපට තර්ජනය කර වරායට ඒම තහනම් කළහ.”
“මේ අතර තද සුළං තත්ත්වයත්, නැවේ දුර්වලතාත් නිසා වරායට නොගියොත් ගිලී යෑමේ තර්ජනයට අපේ නැව මුහුණදී තිබිණි. ඒ බැවින් වෙරළට ගොඩබැසීමට ඉඩදෙන ලෙසත්, කාටවත් කිසිදු අන්තරාවක්‌ නොකරන බවට සහතික වන බවත් මම මාලදිවයිනේ රජුගේ ඥාතියකු බවත් ස්‌වදේශිකයන්ට කීවෙමි. අවසානයේ ඔවුහු ඒ සඳහා අපට ඉඩ දුන්හ. අප ගොඩ බට වහාම ඔවුන් ඇසුවේ මා කවරෙක්‌ද යන්න ය. මම මගේ අරමුණ පැහැදිලිව කීවෙමි. ස්‌වදේශිකයෝ සිය රජුට මේ පණිවුඩය දුන්හ.”
“රජතුමා වාසය කළේ ලීවැටකින් වටකරන ලද කුඩා නගරයක්‌ වූ පුත්තලමේය. එය පැතිරුණු කුරුඳු සහ සඳුන් වගා කළ ප්‍රදේශයකි. තමිල්නාඩුවේ මලබාරයෙන් සහ මාලදිවයිනෙන් පැමිණි වෙළෙන්දෝ කුරුඳු සහ සුවඳ ද්‍රව්‍ය රෙදි පිළිවලට හුවමාරු කළහ. අවසානයේ රජු හමුවූ අපි වටිනා සළු ගණනාවක් ඔහුට තෑගි ලෙස පිරිනමා සිත දිනාගැනීමට සමත් වුණෙමු.”
එලෙස යම් කිසි කාලයක් රජ මැදුරේ ආගන්තුක සත්කාර විධි ඉබන් බතුතා රජු සමඟ තව තවත් හිතවත් වීමෙන් අනතුරුව සිරිපා වන්දනාවේ යෑමට පහසුකම් සපයන ලෙස ඉල්ලා ඇත.
“රජු පොරොන්දුව ඉටු කළේය. ඔහු මට සේවකයන් පහළොවක්ද, සමනොළ නඟින්නට හැකි සිවු දෙනකු ද සමඟ දෝලාවක්‌ද, සපයා දුන්නේය. පරිවාර සාමාජිකයන් ලෙස බ්‍රාහ්මණයන් හතර දෙනෙක්‌ගෙන් ද, රජතුමාගේ හිතවතුන් දසදෙනෙක්ගෙන් ද අපේ කණ්ඩායම සමන්විත විය. අපි ගමන පටන් ගනිමු. යාත්‍රාවක නැඟී දවසක්‌ පුරා මුහුදේ ගමන් කළ අප මන්නාරමට (පුත්තලමට විය යුතුය.) ළඟා වී ඉන්පසුව හලාවත බලා ගොඩබිම් ගමන් ඇරැඹීමු. එම ගමන යෙදී තිබුණේ රළු මාර්ග ඔස්සේ ය. ඒවාද තැනින් තැන ජලයෙන් යටවී තිබිණි. පාරවල් මැද මෙන් ම දෙපස වන ගහනය තුළ අලි ඇතුන් බොහෝ සිටින මුදු වන්දනාකරුවන්ට හෝ අමුත්තන්ට උන්ගෙන් කිසිදු කරදරයක්‌ නොවීය.”
බතුතාට පෙර ලක්දිව සිටි ඉස්‌ලාමීය ෂෙයික්‌වරයකු වූ අබු අබ්දි අල්ලා ඉබන් තහීෆ් අනුගාමිකයන් සමඟ වනගත මං දිගේ සමනොළ කන්ද තරණය කිරීමට යමින් සිටි බවත්, අතරමඟ වනගොමුවක දී වල්අලි රැලක්‌ පාරට කඩාපැන ෂෙයික්‌වරයා හැර ඔහුගේ අනුගාමිකයන් සියලු දෙනා මරා දමන්නට පටන්ගත් බවත් බතූතා සටහන් කොට තිබේ. ඒ සටහනට අනුව අනුගාමිකයන් සියලු දෙනා මරා දමා අවසානයේ දී අලි රැලේ නායකයා ෂෙයික්‌වරයා පිටමත තබාගෙන කැලය තුළට දිවගොස්‌ ආරක්‌ෂිත තැනක තබා ඇත. ඒ ගැන පුදුම වූ රජතුමා ෂෙයික් වරයාට ගරු බුහුමන් දක්වා ඇති බව ද බතූතා සටහන් කොට තිබේ. මේ කතා අතිශෝක්තියෙන් යුතු ඒවා බවට පැහැදිලිව පෙනෙන අතර, බතූතා සිය ආගමික ඉගැන්වීම් අනුව තමන්ගේ ආගමේ ශ්‍රේෂ්ඨත්වය අනෙක් පිරිසට හුවා දැක්වීමට අසාර්ථක උත්සාහයක් ගෙන ඇති ආකාරය පැහැදිලිව හඳුනාගත හැකිය.
හලාවත සිට කුරුණෑගල හරහා ගම්පොළට ළඟාවූ ඉබන් බතුතාට ගම්පොළ රජකළ සිවු වැනි බුවනෙකබාහු රජතුමාද මුණගැසී තිබේ. ඒ සිදු වීම ජනශ්‍රැතියේ දැක්වෙන්නේ මෙසේය.
කඳුකරය දිගේ සිරිපාදය බලා යන ඉබන් බතුතාට පළමුවෙන් සිරිපාදය දැකගන්නට ලැබී ඇත්තේ ගම්පොළ කහටපිටියේ දීය. ඉන්පසු එහි වූ කිරිගහක් පාමුල වාඩි වී ගිමන් හරිමින් දිගු වේලාවක් සිරිපා කඳු මුදුන දෙස බලා සිටින්නට ඉබන් බතුතා තීරණය කොට ඇත. අනවසරයෙන් පැමිණී මුස්ලිම් තාපසයකු කහටපිටිය කිරිගහ අසල සිටින බව සැලවූ පරාක්‍රමබාහු රජු වහා ඇතුපිට නැඟ එතැනට ගොස්‌ තර්ජනාත්මක ස්‌වරූපයෙන් කරුණු විමසන කළ, ඉබන් බතුතා නිහඬව මන්ත්‍ර ජප කොට ඇතුට පා සොලවාලිය නොහැකි සේ වික්‍රමයක් කොට තිබේ.
එහි දී අසරණ වූ බුවනෙකබාහු රජ තෙමේ, ගම්වර දී බතූතා අස්‌වසා ලූ බවත් ඔහු නැවැතී සිටි ඉඩම බතූතාට පැවරූ බවත් කියැවේ. ආර්යචක්‍රවර්තිගේ පිරිවර සෙනඟ සමඟ සිරිපා වඳින්නට යන්නට ද බතුතාට අවසර දී තිබේ. පසුකාලීනව ගම්පොළ කහටපිටිය මුස්ලිම් පල්ලිය ඉදි වී ඇත්තේ ඉබන් බතුතා රැඳී සිටි බිමේ බවට විශ්වාස කෙරේ. නමුත් ඉබන් බතුතාගේ පොතේ එවැනි විස්තරයක් නැත.
සමන් දෙවියන්ගේ වාහනය ලෙස සැලකෙන්නේ සුදු ඇතෙකි. ඉබන් බතූතා ගම්පොළ රජකම් කළ පස්වැනි පරාක්‍රමබාහු රජුට සිටි සුදු ඇතෙකු ගැන විස්තරයක් සිය සටහනෙහි දක්වා ඇත.
“ගම්පොළ රජුගේ නම කිනාර්ය. (පස්වැනි පරාක්‍රමබාහු) ඔහු සතුව සුදු පැහැති ඇතෙක්‌ විය. උත්සව දිනවල රජතුමා මේ සුදුඇතාගේ පිට නැඟී වීථි සංචාරය කළේය. මෙවැනි සංචාරවල දී අධිරාජ්‍යයා රතුකැට සහිත ඔටුන්නක්‌ පැලඳුවේය. මගේ ජීවිතයෙහි මා දැක ඇති සුදු පැහැති එකම හස්‌තියා මේ සතාය.”
ගම්පොළ රාජධානියේ මැණික් හමු වූ බවද, රජු වටිනාකමෙන් යම් ප්‍රතිශතයක් ගෙවා එම මැණික් මිලට ගත් බවද, ප්‍රභූ කාන්තාවන්ට මැණික් පැලඳීමට නිදහස තිබූ බවද, කිකිළි බිත්තරයක් තරම් රතුකැට මැණික් දුටු බව ද විස්තර කර තිබේ.
ඉබන් බතූතා ඉස්ලාමිකයෙකි. ඔහුගේ අාගමික ඉගැන්වීම් අනුව ඉස්ලාමික නොවන සියලු දෙනා මිථ්‍යාදෘෂ්ටිකයෝය. එනිසා තමනට කෙතරම් අනුග්‍රහය දැක්වූවද ආර්ය චක්‍රවර්තීටත්, පස්වැනි පරාක්‍රමබාහුටත් මිථ්‍යාදෘෂ්ටික රජවරුන් යැයි කියන්නට ඔහු පසුබට නොවේ. ඔහුගේ මතයට අනුව සෙරන්ඩිබ් කඳු මුදුනේ ඇත්තේ “ආදම්ගේ පා සටහනයි”.ලෝකය මැවූ පසු දෙවියන් විසින් බිහි කරන ලද ප්‍රථම මනුෂ්‍යයා ආදම් බව කතෝලිකයන් සේම ඉස්ලාමිකයෝ ද පිළිගනිති. සිරිපාදය “Adam’s Peak” ලෙස හඳුන්වන්නටත්, එම නම ලොවපුරා ප්‍රචලිත කරන්නටත් වෙළඳාම වෙනුවෙන් සංචාරය කළ මුස්ලිම්වරුන් වැඩි දායකත්වයක් ලබා දී තිබේ.
ගම්පොළ සිට සිරිපාදය දක්වා යන ඉබන් බතුතා ඉන්පසුව විස්තර කරන්නේ මෙරට සුන්දරත්වය සහ ජෛව විවිධත්වය ගැනය. ඔවුන් නැවැතී සිටි ගල් ගුහාවක් ගැන සඳහන් කරන බතුතා එය “ඉස්තාර් මොහොමඩ්” ලෙන ලෙස නම් කරයි. එයද ඔහුගේ ආගම සමඟ බැඳුණු පුරුද්දකි. ඇත්ත ඇති සැටියෙන්ම වාර්තා කරනු වෙනුවට කරමක අතිශෝක්තියෙන් සහ නිර්මාණාත්මකව වාර්තා කරන ඉබන් බතුතාගේ ලේඛන වැදගත් වන්නේ එම වාර්තාවට පෙර ලියැවුණු සිරිපා ගමන් සටහනක් හමු නොවන නිසා පමණි. ගමනට බාධා කළ කරදරකාරී කූඩැල්ලන් ගැනද, රංචු වශයෙන් ගැවැසුණු වඳුරන් ගැනද විශේෂයෙන් සඳහන් කරන ඔහු කඳුකරයේ දී වන අලින් මුණ ගැසුණු බවක් නොකියයි. සිරිපා කඳු පාමුල තිබූ ලෙන් හතක් ගැන විස්තර කරන ඉබන් බතුතා ඉන් එකක් මහා ඇලෙක්සැන්ඩර් රජුගේ ලෙන යැයි නම් කරයි. මහරත්මල් ගැන කියන ඔහු එය දෙවියන්ගේ පුෂ්පය ලෙස හඳුන්වයි.
“ආදම්ගේ පා සටහන් පිහිටි කඳු මුදුන දක්වා යන මාර්ග දෙකක්‌ සෙරන්ඩිබ් කන්ද දෙපැත්තෙන් විය. මෙයින් එක පාරක නම ආදම්ගේ පාර හෙවත් බාබාගේ මාර්ගය ය. අනෙක මාමාගේ පාර හෙවත් ඊවාගේ මාර්ගය ය. ඊවාගේ පාර දිගුය. එහෙත් ලෙහෙසිය. (මෙය වත්මන් රත්නපුර පාර වන්නට ඇත.) බාබාගේ පාර කෙටිය, එහෙත් දුෂ්කරය. (මෙය වත්මන් හැටන් වන්නට ඇත) ලෙහෙසි පාරෙන් ගොස්‌ පා සටහන් වන්දනා මාන කිරීම සැබෑ වන්දනා ගමනක්‌ ලෙස සැලකීමට මේ වැස්‌සෝ අකැමැත්තා හ. ඔවුන් කියන්නේ වඩා පින්ලැබෙන්නේ දිග පාරෙන් ගමන් කළ විට බවය.”
සමනොළ සිරිපා වරුණේ ලිපි පෙළට අන්තර්ගත විය යුතු යැයි සිතන ඔබ දන්නා ආශ්‍රිත කරුණු සහ සැඟවුණු චමත්කාරයන් වේ නම් outofboxsrilanka@gmail.com ලිපිනයට දන්වන මෙන් කාරුණිකව ඉල්ලා සිටිමු.
(ස්තුතිය-මෙම ගවේෂණය සඳහා අවසර ඉඩහසර ලබාදුන් ශ්‍රීපාද ස්ථානාධිපති බෙංගමුවේ ධම්මදින්න නාහිමි පාණන්ට සහ සියලු පහසුකම් සපයා දුන් ශ්‍රීපාදස්ථානයේ සම්බන්ධිකරණ ලේකම් උපාලි උදයකුමාර මහතාට )
from silumina sithmalyaya
0 Comments